 |
| Ảnh minh họa: Internet. |
Thoạt nghe thì thấy kỳ lạ, nhưng thực tế nền
nông nghiệp của Thái Lan chứng minh họ đã làm đúng, làm hiệu quả và làm một
cách đơn giản vô cùng tận trong việc bảo vệ nông dân và nền nông nghiệp của
mình.
Chuyện thương lái Trung Quốc đổ sang thu mua
nông sản giá cao làm các doanh nghiệp trong nước bị thiếu hụt nguồn hàng để sản
xuất, khiến nông dân ồ ạt tranh bán, tranh nhau trồng các loại nông sản theo
yêu cầu của thương lái xứ người rồi sau đó lâm vào cảnh người mua chẳng thấy
đâu, còn hàng hóa chất đống, giá cả rớt thê thảm... Vậy mà cứ vài ngày lại có
tin thương lái Trung Quốc tranh mua món này, món kia, neo đậu ghe tàu chật cả
các nhánh sông. Lâu lâu báo chí lại đăng cảnh nông dân khổ sở vì dừa không ai
mua, khoai không ai thèm ngó. Những lời hứa ngọt ngào của thương lái Trung Quốc
cũng biến mất theo hành tung bí ẩn của họ...
Chúng tôi mang theo nỗi trăn trở của rất
nhiều người dân, nhiều cơ quan quản lý nhà nước vốn vẫn lúng túng khi cho rằng:
“Thị trường tự do, lại nằm trong khuôn khổ WTO nên mình không thể cấm đoán việc
buôn bán được”. Nhưng với lý luận của người Thái thì đơn giản lắm: ai làm ăn
phải đăng ký kinh doanh và phải đóng thuế đàng hoàng. Vì vậy cứ hễ có thương
lái nhập cảnh bằng đường du lịch mà đi mua nông sản không có giấy phép đăng ký
thì là phạm luật và sẽ bị “mời lên trụ sở dùng trà” và bị trục xuất ngay khỏi
quốc gia này.
Còn nếu họ muốn lách luật bằng cách nhờ người
địa phương đứng tên làm bình phong thì cơ quan quản lý địa phương sẽ đi tiếp
nước cờ thứ hai: kiểm soát thuế. Thuế kinh doanh, thuế thu nhập cá nhân, và một
đống hồ sơ giấy tờ về nguồn gốc xuất xứ, kiểm định chất lượng... cần có nếu
muốn xuất ra nước ngoài. “Đâu có vấn đề gì với WTO hay tự do thương mại, đây là
những yếu tố pháp luật cơ bản nhất thôi mà, quan trọng là mình có quản lý nghiêm
hay không” - ông Aryuwath Pratumsa vừa giải thích vừa kéo một anh nông dân có
trang trại trồng chuối đến làm minh chứng.
Anh Arkhom Kongkarean, chuyên trồng chuối
xuất đi Nhật Bản ở vùng Thayang, cho biết: “Cũng có thương lái tới mua nhưng
chúng tôi không bán dù giá cao vì đã có hợp đồng bao tiêu ổn định. Chúng tôi
còn báo cáo lên hợp tác xã để phối hợp với chính quyền địa phương xử lý mấy
người này, không cho họ phá hoại nền nông nghiệp của chúng tôi”.
Hóa ra lời giải của bài toán này thật đơn
giản, và người Thái nhìn nó cũng giản đơn không kém. Ở xứ mình đâu phải không
có hành lang pháp lý này, đâu phải thiếu sự kiểm soát của cơ quan chức năng, từ
chính quyền xã đến công an huyện, đến quản lý thị trường tỉnh, đâu đâu cũng có
người của bộ máy công quyền, chỉ là mọi người bị lúng túng trong việc thực hiện
quyền và nghĩa vụ của mình.
Nói vậy, tự dưng dấy lên một âu lo là cứ có vấn
đề gì liên quan đến thương lái nước ngoài là chúng ta rơi vào một sự lúng túng,
hay một nỗi sợ hãi mơ hồ: liệu có vi phạm gì đó WTO hay không? Và những người
gánh chịu hậu quả của sự lúng túng do chưa được trang bị đầy đủ kiến thức này
chính là nông dân. Nó còn làm giật mình hơn khi nghĩ đến việc thị trường chung
Đông Nam Á - Trung Quốc theo hiệp định ACFTA đang dần cán mốc thực thi, tức là
cái ngày mà cánh cửa buôn bán lại càng rộng mở hơn giữa những quốc gia trong
vùng.
